ס׳עט קומען אויך די ענדע [1]
פון ליידן און פון פיין.
וועט איר קלאפן „כאָטאָסי“
און קריצן מיט די ציין,
וואָס איר זענט אזוי שלעכט מיט אונדז געווע
טאָ קלאפט זשע גלאָז אָן גלעזל
און נעמט דאָס ווייבל רייזל,
און גייט מיט מיר א טאנצעלע דערפאר
וויין זאָל פיל זיך גיסן,
און בראָנפן זאָל טון פליסן,
און מירן גיין א יידישן בולגאר;
טאָ זייט זיך מעסאמייעך
און טרינקט זשע אויס וואָס מער –
ווייל די דייטשן מערדערס
וועלן מיר שוין מער ניט זען –
דאָס סאָוועטישע לאנד
מיט דער סטאלינישער האנט
וועט ווייזן וואָס עס קען.
טרינקט זשע אויס לעכאים
פאר דער רויטער ארמיי
און ווינטשעוועט זיי אלע,
אז געזונט זיין זאָלן זיי
און ווינטשט דעם כאווער סטאלין
ער זאָל זיין מיט יאָר אסאך
ווייל אף דער גאנצער וועלט
איז קיינער צו אים גלייך
דאס סעוועטישע לאנד
מיט דער סטאלינישער האנט
וועט ווייזן וואס עס קען.
טרינקט זשע אויס לעכאים
פאר דער רויטער ארמיי,
און ווינטשעוועט זיי אלע,
אז געזונט זאָלן זיי זיין;
און ווינטשט דעם כאווער סטאלין,
ער זאָל זיין מיט אסאך יאָר,
ווייל צו אים איז אף דער גאנצער וועלט
איז קיינער צו אים גלייך
פון ליידן און פון פיין.
וועט איר קלאפן „כאָטאָסי“
און קריצן מיט די ציין,
וואָס איר זענט אזוי שלעכט מיט אונדז געווע
טאָ קלאפט זשע גלאָז אָן גלעזל
און נעמט דאָס ווייבל רייזל,
און גייט מיט מיר א טאנצעלע דערפאר
וויין זאָל פיל זיך גיסן,
און בראָנפן זאָל טון פליסן,
און מירן גיין א יידישן בולגאר;
טאָ זייט זיך מעסאמייעך
און טרינקט זשע אויס וואָס מער –
ווייל די דייטשן מערדערס
וועלן מיר שוין מער ניט זען –
דאָס סאָוועטישע לאנד
מיט דער סטאלינישער האנט
וועט ווייזן וואָס עס קען.
טרינקט זשע אויס לעכאים
פאר דער רויטער ארמיי
און ווינטשעוועט זיי אלע,
אז געזונט זיין זאָלן זיי
און ווינטשט דעם כאווער סטאלין
ער זאָל זיין מיט יאָר אסאך
ווייל אף דער גאנצער וועלט
איז קיינער צו אים גלייך
דאס סעוועטישע לאנד
מיט דער סטאלינישער האנט
וועט ווייזן וואס עס קען.
טרינקט זשע אויס לעכאים
פאר דער רויטער ארמיי,
און ווינטשעוועט זיי אלע,
אז געזונט זאָלן זיי זיין;
און ווינטשט דעם כאווער סטאלין,
ער זאָל זיין מיט אסאך יאָר,
ווייל צו אים איז אף דער גאנצער וועלט
איז קיינער צו אים גלייך
[1] Transcription / Trascrizione
S’et kumen oykh di ende
Fun laydn un fun peyn.
Vet ir klapn “khotosi”
Un kritsn mit di tseyn,
Vos ir zent azoy shlekht mit undz geven.
To klapt zhe gloz on glezl
Un nemt dos vaybl Reyzl,
Un geyt mit mir a tantsele derfar
Vayn zol fil zikh gisn,
Un bronfn zol tun flisn,
Un mirn geyn a yidishn bulgar;
To zayt zikh mesameyekh
Un trinkt zhe oys vos mer –
Vayl di daytshn merders
Veln mir shoyn mer nit zen –
Dos sovetishe land
Mit der stalinisher hant
Vet vayzn vos es ken.
Trinkt zhe oys lekhaim
Far der royter armey
Un vintshevet zey ale,
Az gezunt zayn zoln zey
Un vintsht dem khaver Stalin
Er zol zayn mit yor asakh
Vayl af der gantser velt
Iz keyner tsu im glaykh
Dos sevetishe land
Mit der stalinisher hant
Vet vayzn vos es ken.
Trinkt zhe oys lekhaim
Far der royter armey
Un vintshevet zey ale,
Az gezunt zoln zey zayn;
Un vintsht dem khaver Stalin,
Er zol zayn mit asakh yor,
Vayl tsu im is af der gantser velt
Iz keyner tsu im glaykh!
S’et kumen oykh di ende
Fun laydn un fun peyn.
Vet ir klapn “khotosi”
Un kritsn mit di tseyn,
Vos ir zent azoy shlekht mit undz geven.
To klapt zhe gloz on glezl
Un nemt dos vaybl Reyzl,
Un geyt mit mir a tantsele derfar
Vayn zol fil zikh gisn,
Un bronfn zol tun flisn,
Un mirn geyn a yidishn bulgar;
To zayt zikh mesameyekh
Un trinkt zhe oys vos mer –
Vayl di daytshn merders
Veln mir shoyn mer nit zen –
Dos sovetishe land
Mit der stalinisher hant
Vet vayzn vos es ken.
Trinkt zhe oys lekhaim
Far der royter armey
Un vintshevet zey ale,
Az gezunt zayn zoln zey
Un vintsht dem khaver Stalin
Er zol zayn mit yor asakh
Vayl af der gantser velt
Iz keyner tsu im glaykh
Dos sevetishe land
Mit der stalinisher hant
Vet vayzn vos es ken.
Trinkt zhe oys lekhaim
Far der royter armey
Un vintshevet zey ale,
Az gezunt zoln zey zayn;
Un vintsht dem khaver Stalin,
Er zol zayn mit asakh yor,
Vayl tsu im is af der gantser velt
Iz keyner tsu im glaykh!
envoyé par Riccardo Gullotta - 5/5/2024 - 16:40
Langue: anglais
English translation #1 / ענגליש איבערזעצונג / Traduzione inglese / Traduction anglaise / Englanninkielinen käännös:
Yiddish glory
Yiddish glory
VICTORY SONG
The end will soon arrive,
[The end] of suffering and of pain.
You [Germans] will beat [your chests, saying] “I have sinned,”
And you will gnash your teeth
When you see what evil was done to us.
Now clink glass after shot glass
And grab your young wife Rayzel
Go, join the dance floor, and have a little twirl
Because you will have your fill of drinking,
The liquor will keep flowing
And we’re going [to dance] a Jewish Bulgar
Now come and be joyful
And have another drink --
Because those German murderers
Will be out of our lives forever --
This Soviet land
With its Stalinist hand
Will show what it can.
Drink yet another L’chaim
For the Red Army
And give a toast to them all
That they should be healthy and well
And toast the comrade Stalin
May he have many years before him
Because in the whole wide world
There is no other like him
This Soviet land
With its Stalinist hand
Will show what it can.
Drink yet another L’Chaim
For the Red Army
And give a toast to them all
That they should be healthy and well
And toast the comrade Stalin
May he have many years before him
Because there is no one in the world that compares --
There is no one else like him!
The end will soon arrive,
[The end] of suffering and of pain.
You [Germans] will beat [your chests, saying] “I have sinned,”
And you will gnash your teeth
When you see what evil was done to us.
Now clink glass after shot glass
And grab your young wife Rayzel
Go, join the dance floor, and have a little twirl
Because you will have your fill of drinking,
The liquor will keep flowing
And we’re going [to dance] a Jewish Bulgar
Now come and be joyful
And have another drink --
Because those German murderers
Will be out of our lives forever --
This Soviet land
With its Stalinist hand
Will show what it can.
Drink yet another L’chaim
For the Red Army
And give a toast to them all
That they should be healthy and well
And toast the comrade Stalin
May he have many years before him
Because in the whole wide world
There is no other like him
This Soviet land
With its Stalinist hand
Will show what it can.
Drink yet another L’Chaim
For the Red Army
And give a toast to them all
That they should be healthy and well
And toast the comrade Stalin
May he have many years before him
Because there is no one in the world that compares --
There is no one else like him!
envoyé par Riccardo Gullotta - 5/5/2024 - 16:42
×
Nitsokhn lid
טעקסט / Testo / Lyrics / Paroles / Sanat:
Kh. Urintsov [Х. Уринцов]
מוזיק/ Musica / Music / Musique / Sävel:
arranged by Sergei Erdenko [Сергей Эрденко]
יבערזעצן / Interprete / Performed by / Interprétée par / Laulaa :
Psoy Korolenko [Псой Короленко], Alexander Sevastian [Александр Севастьян], Sergei Erdenko [Сергей Эрденко]
אלבאם / Album : The Lost Songs Of World War II
440.000 ebrei sovietici combatterono nell'Armata Rossa. 140.000, circa un terzo, furono uccisi. Dei 6 milioni di ebrei martiri dell'Olocausto 2,5 milioni furono eliminati nella parte europea dell'URSS. Nella sola Ucraina ne furono assassinati 900.000.
Dal 1929 fu attivo a Kiev l’istituto di Cultura proletaria ebraica , IEPK, Institut Evreiskoi Proletarskoi Kul’tury [Институт еврейской пролетарской культур] con 6 dipartimenti: Soria, Letteratura, Socioeconomia, Filologia, Pedagogia, Etnografia. L’ etnomusicologo Moisei Beregovskij (1892-1961) fu un ebreo ucraino a capo della sezione di Musica folcloristica che registrò centinaia di canzoni yiddish sulla esperienza degli ebrei sovietici anche in tempo di guerra. Beregovskij e il suo collega Ruvim Lerner [Рувим Яковлевич Лернер] (1912-1972) speravano di pubblicare un'antologia di queste canzoni, ma il progetto fu interrotto dato che Beregovskij fu arrestato per "nazionalismo ebraico e attività antisovietiche" nel 1950. L'epurazione antiebraica staliniana continuò sinché 12 agosto 1952 13 ebrei di spicco, alcuni dei quali erano stati leader del Comitato antifascista ebraico durante la guerra, furono giustiziati. I documenti furono sequestrati e sigillati.
Furono riscoperti dalla Biblioteca nazionale ucraina Vernadsky nel 1990. L’opera di Beregovskij è stata ricostituita attraverso il saggio Jewish Instrumental Folk Music pubblicato nel 2001 da Syracuse University Press. La seconda edizione del 2015 curata da Kurt Bjorling, Mark Slobin, Michael Alpert, Robert Allen Rothstein è stata arricchita con ulteriori contributi. Infine Anna Shternshis , docente di Studi yiddish all’università di Toronto, ha curato in collaborazione con l’artista e docente di Cultura Slava Psoy Korolenko il progetto Yiddish Glory culminato nella pubblicazione del disco citato nel 2018, nominato ai Grammy Awards 2019.
La musica di questa canzone, da quanto abbiamo potuto percepire, non è l’originale di cui presumiamo che non sia stata rinvenuta traccia. Si tratta della rielaborazione in stile klezmer da parte di un artista affermato, Sergei Erdenko, artista e musicista rom russo, fondatore del trio Loyko.
Ci siamo sentiti di rivolgere l’attenzione verso l’ebreo Beregovskij per la parte che ebbe nella diffusione della cultura ebraica nel XX secolo nell’Europa dell’Est, proponendo di attribuire a lui la canzone, se gli admin ne converranno. E’ un segno , anche se modesto, da parte di chi scrive per esprimere il ripudio di qualunque forma di antisemitismo, nella consapevolezza che tale atto, imprescindibilmente umano e perciò nobile, non sia mai invocato per mettere in ombra o tacitare altri valori umani inalienabili e degni di rispetto.
[Riccardo Gullotta]