Εργατική συμφωνία

Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης βρίσκουν τον Δήμο Μούτση να προσπαθεί να διαφοροποιήσει το συνθετικό του προφίλ που είχε διαμορφωθεί και καθιερωθεί από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’60 κι ως τις αρχές εκείνης του ’70. Έτσι, από τα «ελαφρολαϊκά» και «κανταδόρικα» τραγούδια των προηγούμενων ετών, περνάει σε νέες αναζητήσεις κι επιχειρεί μια «ηλεκτρονική» προσέγγιση των μουσικών του πονημάτων. Έτσι, αυτό που εν σπέρματι διακρίνουμε στον «Άγιο Φεβρουάριο» το 1971 αρχίζει σιγά-σιγά να καθιερώνεται από το 1975 με την «Τετραλογία», όπου οι «ηλεκτρικοί» ήχοι παίζουν βασικό ρόλο στις δημιουργίες του και τα λαϊκά όργανα περνάνε στο περιθώριο. Στο ίδιο κλίμα, τον Δεκέμβριο του 1976 κυκλοφορεί η «Εργατική συμφωνία» με μουσικές και τραγούδια που είχε γράψει ο συνθέτης με αφορμή το θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη «Η απεργία» που ανέβηκε στο θέατρο «Λουζιτάνια» με πρωταγωνιστή τον Κώστα Μεσσάρη.

Ο Σκούρτης βεβαίως υπογράφει τους στίχους και τα πεζά μέρη που υπάρχουν στο δίσκο, ενώ ερμηνεύουν η Άλκηστις Πρωτοψάλτη (ανακάλυψη του Μούτση που την πρωτοσύστησε στο κοινό ένα χρόνο νωρίτερα στην «Τετραλογία») και ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, όντας καθιερωμένος στη συνείδηση του κόσμου από την -εκτεταμένη και σχεδόν αποκλειστική ως τότε – συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Επίσης, ο συνθέτης αποφασίζει για πρώτη φορά να τραγουδήσει και ο ίδιος κάποια κομμάτια και ακριβώς αυτή τη «μοναχική» πορεία θ’ ακολουθήσει στις δισκογραφικές του απόπειρες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80. Βεβαίως, ευθύς εξαρχής το άλμπουμ δεν προοριζόταν για μεγάλες πωλήσεις. Ωστόσο, περιέχει ως ένα βαθμό τα στοιχεία που χαρακτηρίζανε το μουσικό κλίμα των πρώτων ετών της μεταπολίτευσης, αφού το θέμα είναι καθαρά πολιτικό μια και μιλάει για την εκμετάλλευση των εργατών από τα αφεντικά. Ακριβώς δηλαδή ότι πραγματεύονταν και «Τα τραγούδια μας» του Μάνου Λοΐζου και του Φώντα Λάδη που είχανε κυκλοφορήσει σχεδόν παράλληλα και είχαν σαρώσει σε πωλήσεις…

Πάντως, μέσα από το δίσκο ο ακροατής έχει τη δυνατότητα να μπει στο κλίμα της παράστασης καθώς υπάρχουν αρκετά εκτεταμένα «στιγμιότυπά» της και να πάρει μια ιδέα περί τίνος επρόκειτο. Οι ερμηνείες των τραγουδιστών είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικές, ασχέτως αν το άλμπουμ δεν «πολυπερπάτησε» εμπορικά και σήμερα είναι σχεδόν ξεχασμένο. Η παραγωγή ήταν του Γιώργου Πετσίλα και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο και βοηθούς τους Γιάννη Παπαϊωάννου και Γιώργο Τζάννες. [PB]

I primi anni della Metapolitefsi, il passaggio tra la dittatura militare e la democrazia restaurata in Grecia, trovano Dimos Moutsis a cercare di differenziare il suo profilo di compositore che si era venuto formando e consacrando a partire dalla seconda metà degli anni '60 fino agli inizi degli anni '70. Così, dalle canzoni di “musica leggera” e “melodiche” degli anni precedenti, passa a nuove ricerche e intraprende un approccio “elettronico” ai suoi sforzi musicali. In questo modo, ciò che si discerne in nuce in Άγιος Φεβρουάριος [Santo Febbraio] del 1971, comincia piano piano ad affermarsi nel 1975 con la Τετραλογία [Tetralogia], dove i suoni “elettrici” hanno un ruolo chiave nelle sue creazioni e gli strumenti popolari passano a margine. Nel medesimo clima, esce nel dicembre del 1976 la “Sinfonia operaia”, con musiche e canzoni scritte dal compositore per l'opera teatrale di Giorgos Skourtis Η απεργία [Lo Sciopero], rappresentata presso il teatro Lusitania con protagonista Kostas Messaris.

Skourtis, infatti, è autore di tutti i versi e dei testi in prosa presenti nel disco, mentre gli interpreti sono Alkistis Protopsalti (scoperta da Moutsis, che la aveva fatta esordire in pubblico l'anno prima per la “Tetralogia”) e Haralambos Garganourakis, fino a quel momento noto per la sua collaborazione -di lunga data e pressoché esclusiva- con Giannis Markopoulos. Il compositore decide anche, per la prima volta, di cantare lui stesso alcuni brani, e così infatti proseguirà “da solista” anche nei suoi tentativi discografici per tutti gli anni '80. Certamente, sin dall'inizio per l'album non erano previste grosse vendite. Con tutto ciò, esso contiene fino ad un certo grado gli elementi che caratterizzavano il clima musicale della metapolitefsi, dato che la tematica, del tutto politica, parla dello sfruttamento dei lavoratori da parte dei padroni. Esattamente, cioè, quello di cui trattavano Τα τραγούδια μας [Le nostre canzoni] di Manos Loïzos e Fondas Ladis, uscite quasi in contemporanea e che avevano avuto vendite monstre.

Ad ogni modo, chi ascolta il disco ha la possibilità di immergersi nel clima della rappresentazione, in quanto di essa esistono spezzoni filmati abbastanza lunghi, e di avere un'idea di quel che si trattava. Le performances degli interpreti sono più che soddisfacenti, sebbene l'album non sia stato un gran successo commerciale ed oggi sia quasi dimenticato. La produzione era stata curata da Giorgos Petsilas, mentre la registrazione era avvenuta presso gli studi Columbia con Giorgos Konstandopoulos come tecnico del suono coadiuvato da Giannis Papaioannou e Giorgos Tzannes. [RV]