Un pòpulu
mittìtilu 'a catina
spugghjàtilu
attuppàtici 'a vucca,
è ancora líbbiru.
Livàtici 'u travàgghju
'u passaportu
'a tavula unni mancia
'u lettu runni dormi,
è ancora riccu.
Un populu
diventa pòviru e servu
quannu ci arróbbanu 'a lingua
addutàta dî patri:
è persu pi sempri.
Diventa pòviru e servu
quannu 'i paroli non fígghianu paroli
e si mancianu ntra d'iđđi.
Mi n'addùgnu ora,
mentri accòrdu la chitarra dû dialettu
ca perdi 'na corda a lu jornu..
Mentre arripèzzu
'a tila camulúta
ca tissìru i nostri avi
cu lana di pecuri siciliani.
E sugnu poviru:
haju 'i dinàri
e non li pozzu spènniri;
i giujèlli
e non li pozzu rigalàri;
'u cantu
'nta ghaggia
cu l'ali tagghjàti.
Un poviru
c'ađđatta 'nte minni strippi
dâ matri putativa,
chi 'u chiama figghiu
pi 'nciuria !
Nuàtri l'avevàmu 'a matri,
'ni l'arrubbaru;
aveva 'i minni a funtana di latti
e ci vìppiru tutti,
ora ci sputanu.
Ni ristàu 'a vuci d'iđđa,
'a cadenza,
'a nota vascia
dû sonu e dû lamentu:
chissi nun ni ponnu rubari.
Nun ni ponnu rubari,
ma ristamu poviri
e orfani 'u stissu.
mittìtilu 'a catina
spugghjàtilu
attuppàtici 'a vucca,
è ancora líbbiru.
Livàtici 'u travàgghju
'u passaportu
'a tavula unni mancia
'u lettu runni dormi,
è ancora riccu.
Un populu
diventa pòviru e servu
quannu ci arróbbanu 'a lingua
addutàta dî patri:
è persu pi sempri.
Diventa pòviru e servu
quannu 'i paroli non fígghianu paroli
e si mancianu ntra d'iđđi.
Mi n'addùgnu ora,
mentri accòrdu la chitarra dû dialettu
ca perdi 'na corda a lu jornu..
Mentre arripèzzu
'a tila camulúta
ca tissìru i nostri avi
cu lana di pecuri siciliani.
E sugnu poviru:
haju 'i dinàri
e non li pozzu spènniri;
i giujèlli
e non li pozzu rigalàri;
'u cantu
'nta ghaggia
cu l'ali tagghjàti.
Un poviru
c'ađđatta 'nte minni strippi
dâ matri putativa,
chi 'u chiama figghiu
pi 'nciuria !
Nuàtri l'avevàmu 'a matri,
'ni l'arrubbaru;
aveva 'i minni a funtana di latti
e ci vìppiru tutti,
ora ci sputanu.
Ni ristàu 'a vuci d'iđđa,
'a cadenza,
'a nota vascia
dû sonu e dû lamentu:
chissi nun ni ponnu rubari.
Nun ni ponnu rubari,
ma ristamu poviri
e orfani 'u stissu.
inviata da Bernart - 20/5/2013 - 15:27
Lingua: Italiano
Traduzione italiana da Vico Acitillo
LINGUA E DIALETTO
Un popolo
mettetelo in catene
spogliatelo
tappategli la bocca,
è ancora libero.
Levategli il lavoro
il passaporto
la tavola dove mangia
il letto dove dorme,
è ancora ricco.
Un popolo
diventa povero e servo
quando gli rubano la lingua
ricevuta dai padri:
è perso per sempre.
Diventa povero e servo
quando le parole non figliano parole
e si mangiano tra di loro.
Me ne accorgo ora,
mentre accordo la chitarra del dialetto
che perde una corda al giorno.
Mentre rappezzo
la tela tarmata
che tesserono i nostri avi
con lana di pecore siciliane.
E sono povero:
ho i danari
e non li posso spendere;
i gioielli
e non li posso regalare;
il canto
nella gabbia
con le ali tagliate.
Un povero
che allatta dalle mammelle aride
della madre putativa,
che lo chiama figlio
per scherno.
Noialtri l’avevamo la madre,
ce la rubarono;
aveva le mammelle a fontana di latte
e ci bevvero tutti,
ora ci sputano.
Ci restò la voce di lei,
la cadenza,
la nota bassa
del suono e del lamento:
queste non ce le possono rubare.
Non ce le possono rubare,
ma restiamo poveri
e orfani lo stesso.
Un popolo
mettetelo in catene
spogliatelo
tappategli la bocca,
è ancora libero.
Levategli il lavoro
il passaporto
la tavola dove mangia
il letto dove dorme,
è ancora ricco.
Un popolo
diventa povero e servo
quando gli rubano la lingua
ricevuta dai padri:
è perso per sempre.
Diventa povero e servo
quando le parole non figliano parole
e si mangiano tra di loro.
Me ne accorgo ora,
mentre accordo la chitarra del dialetto
che perde una corda al giorno.
Mentre rappezzo
la tela tarmata
che tesserono i nostri avi
con lana di pecore siciliane.
E sono povero:
ho i danari
e non li posso spendere;
i gioielli
e non li posso regalare;
il canto
nella gabbia
con le ali tagliate.
Un povero
che allatta dalle mammelle aride
della madre putativa,
che lo chiama figlio
per scherno.
Noialtri l’avevamo la madre,
ce la rubarono;
aveva le mammelle a fontana di latte
e ci bevvero tutti,
ora ci sputano.
Ci restò la voce di lei,
la cadenza,
la nota bassa
del suono e del lamento:
queste non ce le possono rubare.
Non ce le possono rubare,
ma restiamo poveri
e orfani lo stesso.
inviata da Bernart - 20/5/2013 - 15:28
Lingua: Esperanto
Traduzione in esperanto di F. Franceschi trovata qui
LINGVO KAJ DIALEKTO
Popolo,
ĉenu ĝin
nudigu ĝin
ŝtopu ĝian buŝon,
plue libera ĝi estas.
De ĝi forprenu laboron
pasporton
manĝotablon
dormoliton,
plue riĉa ĝi estas.
Popolo
iĝas povra kaj sklava
kiam de ĝi oni ŝtelas la lingvon
dotdonitan de la avoj:
tiam ĝi pereas por ĉiam.
Povra kaj sklava ĝi iĝas
kiam vortoj ne plu naskas
vortojn kaj sin mem intermanĝas.
Tion mi ekrimarkas nun
dum mi agordas la gitaron de l
dialekto kiu ĉiutage perdas kordon.
Dum mi flikas
tineronĝitan tolon
teksitan de niaj avoj
per Sicilia ŝafofelo.
Ja malriĉa mi estas:
monon mi havas
kaj elspezi ĝin ne povas;
juvelaron mi havas
kaj donaci ĝin ne povas;
kanton enkaĝigitan
kun flugiloj stumpigitaj.
Povrulo
kiu laktosuĉas el aridaj mamoj
de ŝajna patrino
kiu min moke
nomas filo.
Ni ja patrinon havis,
de ni oni ŝtelis ŝin;
el ŝiaj mamoj fontane elspruĉis lakto
el ĝi elsucis ĉiuj,
nun ili ĝin surkraĉas.
Restis al ni ŝia voĉo,
la kadenco,
la basa tembro
de l sono kaj lamento:
tion ŝteli ili ne povas.
Tion steli ili ne povas,
sed same
povraj orfoj ni restas.
Popolo,
ĉenu ĝin
nudigu ĝin
ŝtopu ĝian buŝon,
plue libera ĝi estas.
De ĝi forprenu laboron
pasporton
manĝotablon
dormoliton,
plue riĉa ĝi estas.
Popolo
iĝas povra kaj sklava
kiam de ĝi oni ŝtelas la lingvon
dotdonitan de la avoj:
tiam ĝi pereas por ĉiam.
Povra kaj sklava ĝi iĝas
kiam vortoj ne plu naskas
vortojn kaj sin mem intermanĝas.
Tion mi ekrimarkas nun
dum mi agordas la gitaron de l
dialekto kiu ĉiutage perdas kordon.
Dum mi flikas
tineronĝitan tolon
teksitan de niaj avoj
per Sicilia ŝafofelo.
Ja malriĉa mi estas:
monon mi havas
kaj elspezi ĝin ne povas;
juvelaron mi havas
kaj donaci ĝin ne povas;
kanton enkaĝigitan
kun flugiloj stumpigitaj.
Povrulo
kiu laktosuĉas el aridaj mamoj
de ŝajna patrino
kiu min moke
nomas filo.
Ni ja patrinon havis,
de ni oni ŝtelis ŝin;
el ŝiaj mamoj fontane elspruĉis lakto
el ĝi elsucis ĉiuj,
nun ili ĝin surkraĉas.
Restis al ni ŝia voĉo,
la kadenco,
la basa tembro
de l sono kaj lamento:
tion ŝteli ili ne povas.
Tion steli ili ne povas,
sed same
povraj orfoj ni restas.
inviata da Bernart - 20/5/2013 - 15:28
A Bernart
Un particolare ringraziamento da giorgio.
PS: Ho riscritto il testo; la traduzione di Acitillo va bene.
Un particolare ringraziamento da giorgio.
PS: Ho riscritto il testo; la traduzione di Acitillo va bene.
giorgio - 21/5/2013 - 08:31
Grazie a te, Giorgio, confidavo silenziosamente nella tua revisione.
Ciao!
Ciao!
Bernart - 21/5/2013 - 10:07
Lingua: Sardo
Traduzione sarda da FP40 (De sa limba nos ant privadu, a nois tocat a la torrare)
LIMBA E LIMBÀGIU
Unu pòpulu,
ponìdeli sos ferros,
ispogiàdelu,
tupàdeli sa buca,
est lìberu ancoras.
Leàdeli su traballu,
sos papiros,
sa mesa ue màndigat,
su letu ue dormit,
est ricu ancoras.
Unu populu
nch’essit pòberu e isciau
cando li furant sa limba,
s’erèntzia ‘e sos jajos:
est pèrdidu pro semper.
Nch’essit pòberu e isciau
cando paràulas no angiant paràulas
e si màndigant tra issas.
Como mi nd’abbìgio,
acordande sa chiterra de su limbàgiu
chi perdet una corda cada die.
In s’interis chi so cosinde
sa tela orammai tarulada
chi tessesint jajos nostros
cun lana de berbeghe sarda,
e so pòberu
tèngio su dinari
e non lu potho ispèndere,
sas prendas
e non las potho donare;
su càntigu,
intro sa càbbia
cun alas mutzadas
Unu pòberu,
chi sughet dae sa tita sicada
de una bìdriga,
chi li narat fìgiu pro ingiùriu.
Nois àteros l’aiamus sa mama,
no’ nche l’ant furada;
aiat titas che càntaru de late
e b’ant bufadu totus,
como bi gruspint a intro.
Ant a restare sa boghe sua,
sa cadèntzia,
su tumbu
de sonos e cramores:
cussos non los podent furare.
Ant a restare s’assemìgiu,
s’andàntile,
sos tzinnos,
su lugore in ogros:
cussos non los podent furare.
Non los podent furare,
ma pòberos amus a restare
e òrfanos de mama.
Unu pòpulu,
ponìdeli sos ferros,
ispogiàdelu,
tupàdeli sa buca,
est lìberu ancoras.
Leàdeli su traballu,
sos papiros,
sa mesa ue màndigat,
su letu ue dormit,
est ricu ancoras.
Unu populu
nch’essit pòberu e isciau
cando li furant sa limba,
s’erèntzia ‘e sos jajos:
est pèrdidu pro semper.
Nch’essit pòberu e isciau
cando paràulas no angiant paràulas
e si màndigant tra issas.
Como mi nd’abbìgio,
acordande sa chiterra de su limbàgiu
chi perdet una corda cada die.
In s’interis chi so cosinde
sa tela orammai tarulada
chi tessesint jajos nostros
cun lana de berbeghe sarda,
e so pòberu
tèngio su dinari
e non lu potho ispèndere,
sas prendas
e non las potho donare;
su càntigu,
intro sa càbbia
cun alas mutzadas
Unu pòberu,
chi sughet dae sa tita sicada
de una bìdriga,
chi li narat fìgiu pro ingiùriu.
Nois àteros l’aiamus sa mama,
no’ nche l’ant furada;
aiat titas che càntaru de late
e b’ant bufadu totus,
como bi gruspint a intro.
Ant a restare sa boghe sua,
sa cadèntzia,
su tumbu
de sonos e cramores:
cussos non los podent furare.
Ant a restare s’assemìgiu,
s’andàntile,
sos tzinnos,
su lugore in ogros:
cussos non los podent furare.
Non los podent furare,
ma pòberos amus a restare
e òrfanos de mama.
inviata da Bernart Bartleby - 15/6/2014 - 10:38
×
![]()
Versi di Ignazio Buttitta
Musica di Antonello Paliotti
Dall’album di Massimo Ferrante intitolato “Jamu”, pubblicato nel 2009.
Testo trovato su Vico Acitillo.
In un sito come questo, dove lingue e dialetti hanno dignità come in pochi altri luoghi, credo non potessero mancare questi versi del grande poeta di Bagheria.